Boomstam Henk – NatuurWijzer - IVN-gids Mark&Donge 30-11-2023
De Herfst! Naast het bladerfestijn ook het seizoen dat paddenstoelen de grond uitschieten en meer zichtbaar zijn voor iedereen. Ik vraag aan de kinderen om op zoek te gaan naar paddenstoelen. Ze krijgen van mij een spiegeltje op een steeltje en een zoekkaart met plaatjes van gangbare paddenstoelen. Vol enthousiasme gaan de speurders op zoek. Het blijft altijd weer verrassend hoeveel kinderen zien. Met een groep 4 vinden we een aantal mooie paddenstoelen; Aardappelbovisten, een geschubde inktzwam, stobbezwammetjes of zijn het zwavelkopjes? Waarom heet een paddenstoel eigenlijk een paddenstoel? De vraag schiet uit een speurend mondje en voordat ik antwoord kan geven is zijn interesse alweer bij een vondst. Even later vinden we een groepje paddenstoelen in een kring staan. Verwondering alom en hoe kan dat nou? Ik roep de groep bij elkaar en vraag ze of ik een mooi verhaaltje mag vertellen. Natuurlijk mag dat. Lang geleden toen mensen nog niet wisten dat paddenstoelen gemaakt werden door schimmeltjes vonden de mensen het maar spannende dingetjes, die paddenstoelen. Alleen de kruidenvrouwtjes van toen begrepen dat je sommige paddenstoelen kon gebruiken. Ze werden algauw heksen genoemd. En die heksen moesten natuurlijk wel eens met elkaar praten en overleggen over recepten en spreuken. Op nachten met een volle maan wandelden ze met hun huisdier, de pad, naar het bos en gingen in een kring staan. De padden moesten rustig wachten totdat de heksen klaar waren. Iedere heks toverde voor hun padje een stoeltje. Een slimmerik roept uit; een paddenstoel! Een ander legt de connectie en roept: in een heksenkring!

Voor nieuwe natuur bij Koekelberg
We struinen weer verder en onder een grote, oude beuk vindt een jongedame een paars paddenstoeltje. Met verrassing in haar stem roept ze mij erbij. Kijk, dan meester! Hoe mooi. Ik vraag haar of ze de kleur herkent van iets dat ze weel eens eet. Ja! Rode kool. Inderdaad! En in Nederland zijn we vaak heel makkelijk met naampjes geven. Als het ergens op lijkt, dan noemen we het zo. Hoe zou deze paddenstoel dan heten? Vertwijfeld zegt ze rodekoolpaddenstoel? Met applaus zeg ik Ja! Alleen vinden we paddenstoel dan te lang en zeggen we zwam; Rodekoolzwam. Ik roep de groep er weer bij en vertel ze dat dit een heel bijzonder paddenstoeltje is. Het schimmeltje gaat met zijn draadjes op zoek naar de dunste worteltjes van de boom. Het schimmeltje vraagt dan of het wat mag eten. In ruil zal het schimmeltje dan water met wat bouwsteentjes geven. De oude beuk vindt dat een goed idee. Als het schimmeltje water geeft dan hoeft hij daar niet zoveel worteltjes meer te bouwen. Dat is een prima samenwerking. Zo maakt deze beuk gebruik van het grote netwerk van schimmeldraadjes en het schimmeltje kan groeien door het eten dat de Beuk geeft. Er wordt weer een andere paddenstoel gevonden, en nog een, en nog een. We lopen verder door het bos en zingen: Op een grote paddenstoel….

Erik Willemsen (A/C), Karin van den Berg (WSBD)
en stuwende kracht Sjef Langeveld (V M) samen!
Markandalletjes
- Overeenkomst tussen tandarts en verkiezingen? Kan beiden met ‘kies’pijn te maken hebben. Maar net als regen, dat houdt ooit ook een keer op. De Mark rijst bijna over zijn oevers.
- Lichtend voorbeeld uit brongebied van de Mark. In Baarle Hertog schonk bij testament mevr. van Hilst de gemeente haar perceel daar, op voorwaarde dat het ‘een groene long’ zal blijven. Raadsleden, schepenen en burgemeester namen unaniem graag een ‘groen’ besluit!
- Begin december neemt provincie besluit over verkoop Markhoeve. Wordt het witte rook voor de Markhoeve als innovatieve broedplaats en trefpunt?
- Themawandeling Tussen Gras en Glas. ‘Flirten met de grens’. Café In Holland. Schootsenhoek 23. Castelre. Zondag 3 december. 14u-17u30. Natuurpunt Markvallei. Waar België in het noorden ligt!
- In de regen contrasteren wilde woerd eenden op hun mooist. Bleeke Heide: vijftig mooie Wintertalingen (Roel Hoppenbrouwers, Sander J). Twintig Krakeenden (Sander). Merkske: Bosuil (Dries Martens). Roepende Raaf, Grote en Kleine Barmsijs (Ted Overmeer). Twee Goudhaantjes (Jan Adams). Markdal: Waterral, Vier VUURgoudhaantjes. (Leo Nagelkerke). Baltsende Roodborst, Putters, eenenveertig Vinken (Raymond van Breemen). Krabbenbossen-Weerijs: schaarse Grote Gele Kwikstaart, ook hier bij stuw (Gert van der Hart).

Ad van de Laar – natuurgids IVN Mark&Donge 16-11-2023
Ik was ook wel blij verrast dat er ook in natuurgebied Gilzerwouwerbeek in Bavel een paalnest voor ooievaars was gekomen. De omgeving rondom de nestpaal heeft een nat karakter en dat is te danken aan natuurontwikkeling van het gebied dat zo is ingericht. De akkers en weilanden werden glooiend afgegraven, op verschillende hoogten gebracht en er zijn waterpartijen gegraven. Eind vorige eeuw gingen de ooievaars in aantal snel achteruit. Toen begon men pas een goede studie van deze vogel te maken. Vanouds zijn ze een lieveling van de mensen. De ooievaar heeft altijd tot de verbeelding van de mens gesproken. Er zijn weinig vogels met zoveel volksnamen. Eiber, Uiver en Adebar is de naam van geluksbrenger en schatjesbrenger van schatjes of baby’s. Heel lang geleden nam hij een gevestigde en gewaardeerde plaats in. Men was er steeds op uit de ooievaar dicht bij huis tot nestelen te brengen, want een ooievaarsnest gaf beschutting aan een gezegend huis. Men geloofde echt dat een ooienvaar voorspoed bracht, het huis beveiligde en zelfs voor de menselijke voortplanting zorgde. En het is nu fijn dat er een jonge ooienvaar geboren is op het nieuwe nest. Na enkele jaren, maar dat kan de pret niet drukken. De voortplanting in het natuurgebied is in volle gang en er worden steeds meer soorten met jongen door mij gezien. Ben geen echte spotter maar bewandel het gebied wel vaak gewapend met telefoon om te fotograferen, mijn verrekijker vergeet ik vaak mee te nemen. Maar toch spotte ik eind juli moeder Patrijs met vier jongen. Ik heb nooit eerder patrijzen hier in het natuurgebied gezien, het duurde even tot moeder patrijs me zag en vloog met haar alarmroep laag weg. De jongen zochten rennend en piepend snel ieder hun eigen weg. Rond 1975 was de patrijs een talrijke broedvogel in het grootste deel van ons land, hoe wel er toen al sprake van afname was, is sindsdien 90 % er al weer van verdwenen.

Boomkikkers: en natuurlijk waren er ook de boomkikkers, een groot aantal jongen, het was even zoeken maar met het zonnige weer waren er nog hele kleine met nog een staartje en de kleur was nog niet fel groen. Maar heel mooi om ze zo te kunnen waarnemen in dit prachtige natuur gebied.
De jonge torenvalken: waren een plaatje, vijf op rij zaten de jongen in de open nestkast te wachten op het eten van het vrouwtje en mannetje. Een week later was er een dood jong gevonden in het gebied oorzaak onbekend.
Fazantenhaan gezien: het is een kleurrijke prachtige vogel, met heel helder hikkend geluid. Na dat de mais van het land was, zag ik hem vaker op grotere afstand, maar zijn ‘hen’ zag ik er nooit bij. Na de vele neerslag eind oktober, begin november was er erg veel water in de plassen en in het snel stromende water van de Gilzewouwerbeek. Het vele water stroomt nu gereguleerd snel door naar de Mark en de Bredase singels. Het natuurgebied is druk bevolkt met veel verschillende soorten, etende en rustende vogels. Het blijft voor mij een beleving in dit mooie natuurgebied, een bezoek is de moeite waard!

Foto Veerle Bruning
Markandalletjes
- Herfst mooi van vijftig tinten bruin, maar ook nat!
- Indrukwekkende fototentoonstelling op de Oogsttuin Wortels in Breda aan het Sulkerpad als pleidooi voor behoud van de tuin met hoge met natuur-, sociale- en educatieve waarden. Eerste Gele Lucernevlinder juist daar in Markdal waargenomen door Ria Lambregts die vanuit de biodiversiteitswaarde een warm betoog hield voor de Wortels in Breda. Ambtelijk bericht bij opening: ‘bestuurders praten door over oplossing’.
- IVN landschapswandelaars ontdekten nieuwe natuur langs Hazeldonksebeek en langste Vleermuisgrot van 50 meter ‘Op Goede Grond’: biologische fruitkweker oude rassen.
- Lichpuntje 1: biologische boomkweker bij Zundert! Gemeentes willen ‘spuitvrij’ gekweekte bomen! Lichtpuntje 2: Toekomst voor welvarender West Brabant is plantaardige voedings branche. Uitbouwen innovatieve bedrijven Dinteloord, Cosun, vegetarische slager, eiwit uit algen, etc. Dus: ‘Agro plantfood Valley’?
- Vogelskijken Bleeke Heide. Zondag 19 november. 10-12u. Herstelde oude ven al jaren magneet voor vogels. Aanmelden website IVN Mark&Donge.
- Alles over Slechtvalken. Lezing Martin Moller. Coördinator Roofvogels Hoeksche Waard. Donderdag 23 november. 20u. Wegwijzer. Steendorpstraat 2. Breda. Graag aanmelden:
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . - Mens en natuur. Gert van der Hart. Actievoerder. In transitie leren van natuur. Vrijdag 24 november. 20u. Klapekster. Kolonie 41. Wortel (B). Natuurpunt Markvallei.
- Bleeke Heide. Vierhonderdvijftig Kolganzen (Ted Overmeer). Drie winterse Koperwieken (Hans van Kluiven). Merkske: Goudvink, Zwarte Specht (Ted). Markdal: Grote Zilverreiger. (Piet van Iersel). Brandgansje (Jarik van Houten), gelukkig weer een IJsvogel (Egbert Eilander). En vast nog veel meer te zien!
Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge

Reiger – West Brabantse Vogelwerkgroep 10-11-2023
Zestig jaar geleden kwam ik in Breda wonen. De Boven-Mark stroomde toen vrij en ongeschonden door het dal. Alleen vanaf enkele bruggen was de rivier te bekijken. Er werd geboerd tot aan de waterkant. De oevervegetatie werd doodgespoten. In de zeventiger jaren werd de rivier recht getrokken om regenwater snel af te voeren. Om leeglopen te voorkomen moesten stuwen aangelegd worden. Met een fiets-wandelpad van Breda tot aan de grens was de ontsluiting een feit. Nu moeten de fouten uit het verleden weer hersteld worden.
Mensen uit Ginneken of Ulvenhout kunnen vanuit hun huis een wandeling maken naar en door het Markdal. Niet alle bewoners van ons land hebben zo’n voorrecht. Ik woon op tien minuten lopen van het Markdal, laat dagelijks mijn hond uit en kijk altijd naar vogels. Via automatische registratie op waarneming.nl weet ik dat ik daar 177 verschillende soorten vogels heb gezien in 694 bezoeken. Het Markdal is geen hotspot voor vogels, maar het is een vast gegeven: hoe meer bezoeken, hoe meer kans een vogelsoort te zien.

Foto Ria Lambregts
Laten wij het nu eens hebben over de bezoekers die ik zoal tegenkom. Niet direct een soort die voor biodiversiteit zorgt. Het zijn gewone mensen die een wandeling in de natuur maken voor ontspanning, gezondheid, rust en stilte. Een enkele maal iets bijzonders zoals dat stel in exotische kleurrijke kleding en op blote voeten. Veel mensen lopen in zichzelf te praten. Vroeger een veeg teken maar nu is dat normaal. De koekoek die de hele maand mei op de Bieberg zat te roepen, zullen zij niet gehoord hebben. Vrijwel iedereen groet elkaar. Van verhuftering is niets te merken. Handhavers zijn niet nodig. Na het maken van een praatje wordt ook nog een prettige dag toegewenst. Soms wordt zelfs bedankt voor het aangename gesprek. Lopen er in het Markdal meer bijzondere mensen dan op andere plaatsen? Dat is voer voor psychologen.
Als honden elkaar besnuffelen, maken de baasjes al vlug een praatje over het wel en wee van hun trouwe viervoeters. Eén gesprek kan ik mij goed herinneren: “Mijn hond heeft een hartkwaal. De dierenarts zei dat hij nog maar een maand te leven had. Maar dat was vijf jaar geleden. Nu krijgt hij bètablokkers”.
Geregeld kom ik mensen tegen die daar voor het eerst komen, omdat ze niet weten dat een deel van het pad ’s winters onder water kan staan met natte voeten als gevolg. Dat komt niet door hoogwater van de Mark, maar door regen en kwel vanuit het Mastbos. Dat maakt dit deel botanisch interessant. In de zomer is het geel van ratelaars en daarna paars van kattenstaarten. Er groeien zelfs zeldzame planten, die niet genoemd mogen worden. De beheerder heeft vergeefs geprobeerd het wandelpad droog te houden en nu maar omgedoopt tot laarzenpad.
Een rondje lopen is niet meer mogelijk omdat Staatsbosbeheer het deel tussen Bieberg en Reeptiend afgesloten heeft. Zodat mijn wandeling tegenwoordig noodgedwongen heen en terug lopen over het zelfde pad is. Tien jaar geleden kwam men trots struinnatuur promoten. Overal mocht gelopen worden. Leve de vrijheid, maar vogelnesten kunnen verstoord worden. Zo heb ik gezien dat hengellaars te dichtbij het nest van een smient zaten met verstoring tot gevolg, de vogels vertrokken. Op vrij struinen is SBB nu teruggekomen met de drastische maatregel van totale afsluiting. Andere mogelijkheden zijn niet overwogen. Zoals een wandelpad aanleggen, waarvoor de runderen de route al uitgezet hebben. Wandelaars blijven vrijwel altijd op de paden, dat maakt het voor vogels voorspelbaar. Of alleen het meandereiland afsluiten of alleen in de broedtijd. Vooral de ten onrechte verfoeide Canadaganzen hebben baat bij de afsluiting. Vogelaars moeten nu vanaf afstand kijken, om de rustende aalscholvers op de oever te blijven zien. Maar … geniet van het Markdal, het is altijd interessant voor mens en dier.

Markandalletjes
- Herfst nat en vijftig tinten bruin. Het blijft genieten!
- Stichting Ark is succesrijk in aanleg vrije natuur voor provincies Brabant, Limburg, etc. Nooit met vaste paden, wel struinnatuur waar mensen en natuur – zoals runderen – zelf de paden lopen! Vogelbescherming vindt verstoring door wandelaars in een buitengebied zoals hier heel beperkt. Voorspelbaar gedrag via routes maakt het voor dieren nog meer vertrouwd.
- Landschapswandeling vallei Aa of Weerijs. Zondag 12 november. 10-16u. Met IVN Natuurgidsen heen en weer via Rijsbergen. 20 km. Resultaat natuur- en beekherstel. Aanmelden. Via website IVN Mark&Donge.
- Voedselbos Laurentiusschool aangelegd. Initiatief juffrouw Nathalie. Met hulp van wethouder Bakker, IVN en Kober. Winnende naam van kinderen werd ‘Smikkelsnoepbos’. Klaar voor de eerste lekkere oogst!

Foto Iris van der Vlerk
Aad van Diemen – Stadsplanten en IVN natuurgids 2-11-2023
De Europese blazenstruik (Colutea arborescens) is een struik uit Zuid-Europa die hier soms verwildert. Hij heeft in Breda ieder geval gestaan aan de Belcrumzijde van het spoor, voordat men daar begon te bouwen. Een forse struik is nog steeds te vinden op het natuurterrein achter de Trechterman aan het begin van het Minervum. Aan een verspreidingskaartje is te zien dat het ten eerste met de zeldzaamheid nogal meevalt en ten tweede dat de struik een voorkeur voor zand heeft. Voor de twee genoemde locaties gaat dat ook op en de groeiplekken zijn droog. FLORON geeft in de verspreidingsatlas aan waar de Europese blazenstruik groeit.
De blazenstruik behoort tot de vlinderbloemige zoals de brem, gaspeldoorn, erwt en boon. De opvallende blaas waarin de zaden zitten is dus een peul. Ook de bloemen zijn opvallend: prachtig geel met rode strepen. In een aantal publicaties wordt melding gemaakt van een voorkeur van de struik voor kalk. Dat zou de relatief hoge aanwezigheid in kalkrijke duinen verklaren. Tot mijn verbazing staat de blazenstruik op de lijst van het Project Invasieve Exoten. In een Vlaamse publicatie meldt men, dat op de Sint-Pietersberg de blazenstruik al vanaf 1800 heel talrijk en ingeburgerd was, maar daar nu geheel verdwenen is. De Sint-Pietersberg is een gekende hot spot bij botanisten en het zou mij niet verbazen als hier de natuur een handje hulp is toegestoken. Er bestaat ook een oranje blazenstruik (Colutea xmedia) waarvan de bloem oranje-bronskleurig is en een kruising is van de Europese en de Oosterse blazenstruik. Men vermoedt dat de kruising wel eens algemener kan zijn dan de Europese.
De etymologie van de wetenschappelijke namen is weer eens een rommeltje. De soortaanduiding ‘arborescens’ betekent ‘boom’. De blazenstruik mist overduidelijk een centrale stam en is dus een struik. Ergo: foute naam. De geslachtsnaam ‘colutea’ zou volgens de ene bron zijn afgeleid van het Griekse ‘colutao’ = gedruis. Volgens een andere bron ‘koiloo’= uithollen. Dit laatste vanwege de lucht in de blaas. De verklaring voor de aanname ‘gedruis’ is gebaseerd op de klap waarmee de blaas openspringt. Vooral Vlaamse bronnen melden dit eendrachtig en stellig. Mij leek zo‘n zelfontploffing onwaarschijnlijk en ik ben gaan kijken naar rijpe blazen. Ze hingen er wat bleekjes, maar geheel intact, bij. Het geluid kan wel ontstaan als verse peulen in de vlakke hand worden genomen en er dan met de andere hand en klap op wordt gegeven. De Grieken waren speels.

Markandalletjes
- Wintertijd. De woerden zijn op kleur, voelen zich helemaal het mannetje. Verkneukelend wachtend op de lente balts.
- Tip: lezing Dick Klees over biodiversiteit en klimaat. Komen de zonnige tropen hierheen? Of zijn het Sahara’s? Vrijdag 3 nov. 20u. Bellevue. Dorpstraat 27. Chaam. Natuurvereniging Mark&Leij en gemeentelijke klimaatweek. Gratis.
- Was veel belangstelling bij Nacht van de Nacht voor behoud duisternis. Maximum van 100 belangstellenden bij Wolfslaar, met wethouder Natuur Peter Bakker. 75 wandelaars bij Terheijdense Binnenpolder. Door samenwerking van IVN Mark&Donge met Legendejagers en Kiemkracht spannende beleving voor klein en groot met alle zintuigen in de nachtelijke wereld.
- Oude wilgen aan Flodderdreef door vrijwilligers Westbrabantse Vogelwerkgroep en IVN M&D geknot voor landschapsbehoud en nestgelegenheid. Ontwikkeling van bosrand zichtbaar door jonge eikjes bij scheurende oude wilgen. Knotten is noodzaak om omvallen van topzware knoerten te voorkomen.
- Ommetje Klein Heike, Langereit, Wouwer Lei, Ouden Hofstad, etc. Zondag 5 nov. 10-12u. Start Café d’n Brooij. Chaamseweg 21. Gilze. Met gidsen Natuur en Landschap Gilze en Rijen. Aanmelden:
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . - Natuurwandeling IVN Rondje Putven in Chaamse Bossen (SBB). Zondag 5 november. 13u30-15u30. Ontwikkeling van moeras, productiebos, naar natuurlijke waterberging met vennen en ‘goren’ tegen verdroging. Aanmelden website IVN Mark&Donge.
- Natuurwerkdag Oranjepolder. Zaterdag 4 november. 9u30-14u. Natuurtuin in zeekleipolder. Snoeien, maaien, knotten, poelen schonen, takkenrillen maken, en vooral gezellig werken, genieten en bijpraten in de natuur. Domeinweg 9. Oosterhout. Graag aanmelden. IVN Mark&Donge.
- Landschapswandeling Aa of Weerijs heen en weer. Zondag 12 november. 10-16u. Beleven van het landschap met beek- en natuur herstel in de vallei. Ca 20 km. Aanmelden IVN Mark&Donge.
- Vogels. Bleeke Heide: Koperwiek en vijftig Wintertalingen (kleinste eendje) als wintergast. Ook Krakeenden, Slobeend, Dodaarsje, Watersnip (Ted Overmeer). Zwarte Ruiters -gevleugeld en zonder paard (Roel Hoppenbrouwers). Merkske: zeldzame Grote Pieper, Havik, Raaf, twee Zeearenden op Castelreesche Heide (Benne Roelen). Markdal: Boomkruiper, Grote Bonte Specht, Groene Specht (Jarek van Houten). Huppelend van blijdschap zag Marianna Janssen al IJsvogel op zoek naar visjes in nieuwe deel van Gilzerwouwerbeek bij Lange Bunder – Bavel. Dat belooft wat!

met sterren van Grote Beer, Poolster, Cassiopea, enz.
Willem Veenhuizen - West Brabantse Vogelwerkgroep 26-10-2023
Onze wandeling begint weer bij de Duivelsbrug, mooi helder zicht, veel zuidwesten wind, en het water van de de Mark staat hoog vanwege de stevige regenval van de afgelopen dagen. We horen vanuit verschillende richtingen de telkens harde en onderbroken zang van de Roodborst. Deze ‘robins’ komen uit het noorden van Europa om hier te overwinteren, de ‘onze’ gaan naar zuidelijkere gebieden, om daar te overleven en later in het voorjaar weer terug te komen…. Een kijkerblik over de Mark goh, toch een 40 tal Wilde Eenden, meestal tijdens de vele wandelingen maar weinig eenden waar te nemen. Natuurlijk altijd enkele Meerkoeten te zien, en af en toe het prrrrrt van een Waterhoen te horen.
De paddenpoel mooi, nu vol water, is wel anders geweest en heeft vaak dit jaar gort droog gestaan. Helaas voor dierlijk leven, die zijn gevlucht. Prachtig nu, IJsvermaak plas dras, deels gemaaid, waardoor er diepere en ondiepe delen aanwezig zijn. Grote Canadese ganzen zelfs 60 exemplaren waren aan het voedselzoeken. Ook twee Grauwe Ganzen erbij. De Grauwe stonden verder weg van de groep Canadezen, zouden ze elkaar niet zo mogen….? Hééé dat is weer leuk, een Witte Kwikstaart, zenuwachtig en snel vliegjes vangen langs de natte graspollen. Verderop nog een koppel Wilde Eenden, scharrelende Zwarte Kraaien en Houtduiven. Zo zie je maar die natte prut trekt toch diverse vogelsoorten aan.
De dode eik was leeg, we gaan maar stil verder. Ja, ja, trompetterende Canadezen vliegen laag door in zuidelijke richting. We horen en zien enkele Kool- en Pimpelmezen in de wilgenbosjes langs de vistrap. Ook een Winterkoning laat zijn alarm horen, zeker iets daar wat hem niet bevalt…… Hééé mooi een groepje Spreeuwen, in een strakke rechte vlucht, vliegen ook door, op trek naar het zuiden. Evenals wat kleinere vogels in een golvende vlucht, Vinken, en goed luisteren dan hoor je hun roepje, djuuuup djuuuup….!

Foto Ria Lambregts.
Dan weer een kijkerblik vanaf de stuw over een deel van het Markdal. Jeetje te gek, wat een grote hoeveelheid Grote Canadese Ganzen, sjonge sjonge, tel ze maar even, langs de beide oevers, ook vlak nabij en langs de wandelende en joggende mensen! Tellen, eerst een groep tot tien tellen dat naar de honderd, die honderd gaan daar in…. en verder tot zeker DUIZEND getelde Canadezen!!! Zoveel heb ik er hier nog nooit gezien en geteld! Rondom het Amphiaziekenhuis heb ik er wel eens 300 geteld, maar nu …….….. Er vliegen nog enkele kokmeeuwen rond boven de plas, verder niets! We lopen al weer terug, de Kauwen, wat een drukte, zoeken nog naar voedsel bovenop de gestorte bermgrasheuvels nabij de SBB kantoren. Vanuit de Bouvignetuinen mooi de fluittoon van een Boomklever te horen. Nog een keer een kijkerblik over IJsvermaak. Nee toch, er zijn daar nog meer Canadese Ganzen bijgekomen, nu zo’n 120 exemplaren, toemaar…. Straks is Breda geen Kauwenstad meer maar een Ganzenstad! Tot vogelse, en geniet van de vogeltrek, houdoe,

Vrijwilligers schonen door.
Markandalletjes
- Weerbericht wisselend, wel warmer dan gemiddeld en zaterdag Volle Maan.
- Nacht van de Nacht. Zaterdagavond. 19u. Aftrap door wethouder Peter Bakker (natuur en duurzaamheid). Behoud natuurlijke Duisternis. Nachtelijke wandeling door Wolfslaar met nachtgidsen en ‘legendejagers’. Voor alle zintuigen. Griezelen of betoverend? Pikkedonker of stralende sterren? Voor kinderen en groteren. Zaterdag 28 oktober. 19-21u. Start boerderij Wolfslaar/Tuinhuis. Aanmelden IVN Mark&Donge.
- IVN projecten gekozen in Duurzame 100 van Trouw. Met projecten van Schone Rivieren (45), Operatie Steenbreek (56) en Tiny Forest (68).
- Lezing biodiversiteit en klimaat. Dick Klees. Vrijdagavond 3 november. 20u. Natuurvereniging Mark en Leij. Zin en onzin over subtropisch Nederland. Droogten, bosbranden, hittegolven. Wat kan biodiversiteit? Bellevue. Chaam. Start lezingencyclus Natuurplein Baronie. Medewerking Alphen-Chaam aan Klimaatweek. Gratis.
- Knotseizoen van ‘knotploeg’ is weer begonnen. Één zaterdagochtend in de maand. Ook zin in ochtendje buffelen en natuur opknappen? Met erwtensoep. Info
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. . WestBrabantse Vogelwerkgroep en IVN. - Vrijwilligers Kanovereniging hebben volgende kanosteiger van grondlaag geschoond en gaan door!
- Natuurbericht: van Jan Meesters - Mark en Leij: Nu écht een Dassenburcht in werkgebied van Mark en Leij! Locatie is/blijft ‘top secret’! Dassenwaarnemingen graag melden aan boswachter Jarno van Bussel Op Hondsdonck drie jongen (in plaats van twee) uitgevlogen. Uitzonderlijk goed huiszwaluwen jaar geweest.
- Vogels voorzichtig op trek. Kijk omhoog, struikel niet over de ganzen! Kramsvogels komen er al!
